Wystawa uzbrojenia, narzędzi tortur oraz celi więziennej w Baszcie
Raciborska Baszta to w istocie wieża więzienna kryjąca dawniej cztery kondygnacje z pomieszczeniami aresztanckimi.
Trafiali tu drobni przestępcy, zbrodniarze, krnąbrni mistrzowie masarscy a także kobiety oskarżone o czary. W sąsiedniej kamienicy mieszkał klucznik a w nieodległym budynku zwanym katówką raciborski kat.
- Pierwsza czarownica o nazwisku czy przydomku Pielweise została przewieziona z Nieboczów do raciborskiej wieży 21 maja 1663 roku - wzmiankuje w swoim zbiorze raciborskich legend przedwojenny badacz Jerzy Hyckel. Stąd prowadzono je na przesłuchania do ratusza, nie szczędząc wcześniej tortur, zaczynając zwykle od "lekkiego smalenia ciał".
Dwa wielkie procesy o czary odbyły się w Raciborzu w 1663 i 1667 roku, a ofiarom osadzonym w wieży szkodziły nie tylko wymyślne tortury, ale i zimno. 4 stycznia 1668 roku pracownicy magistratu proszą władze sądowe, by procesy przełożyć poza okres zimowy, gdyż nawet zdrowe oskarżone osoby z powodu zimna panującego w wiezieniu umierają przed procesem - wzmiankuje wspomniany Hyckel. Podsądne, które dotrwały do końca procesu były tracone niedaleko kościoła Matki Bożej, w równie ponurym miejscu zwanym katówką. Tu płonęły stosy, a szczególnym aktem łaski dla niektórych nieszczęśników było uprzednie ścięcie głowy.
Wieża, mimo swej ponurej przeszłości, jest dziś jednym z najbardziej rozpoznawalnych elementów krajobrazu miasta.
Co więcej, wpisała się w logo Raciborza i została umieszczona na emitowanej przez Narodowy Bank Polski 2-złotowej monecie z serii Historyczne Miasta Polski (2007).
Nie można jednak zapominać, że stanowiła ważny punkt obwarowań, wzmiankowanych w Raciborzu już w 1299 roku. Zostały rozbudowane w XIV wieku, pierwotnie otoczone fosą, a w XV-XVII wieku wielokrotnie modernizowane, m.in. w 1663 roku w związku z niebezpieczeństwem najazdu tureckiego. W związku z rozwojem zabudowy fortyfikacje były sukcesywnie rozbierane w XVIII i I połowie XIX wieku.
Wystawa uzbrojenia, narzędzi tortur oraz celi więziennej została zorganizowana w ramach projektu nr PL.3.22/3.3.04/13.04141 „Racibórz i Opava – Miasta Historyczne” współfinansowanyego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z budżetu państwa PRZEKRACZAMY GRANICE.